Theater Ozzy herdenkt begin Tweede Wereldoorlog met ‘Brug onder vuur’ op 7, 8, 9 en 10 mei

De Brug van Vroenhoven: veel meer dan een dubbelmuseum

Theater Ozzy herdenkt begin Tweede Wereldoorlog met ‘Brug onder vuur’ op 7, 8, 9 en 10 mei

Boeiende, interessante plekjes liggen soms vlakbij. Neem nu de brug over het Albertkanaal in Vroenhoven (Riemst). Ze is niet alleen een pareltje van moderne bouwkunst maar verbergt ook een stukje recente geschiedenis in een schitterend dubbelmuseum.

> Strategische brug

Wanneer je van Maastricht naar Tongeren rijdt (of andersom), vind je vlakbij de grens tussen Nederland en België in Vroenhoven de imponerende brug over het Albertkanaal. Na de Eerste Wereldoorlog, in het interbellum, werd hier ter verdediging van het land een bunker gebouwd. Die staat er nog steeds en is nu een waardig oorlogsmonument geworden.
Tijdens de mobilisatie in 1939-1940 werd de brug ondermijnd. De bunker met tal van zware wapens moest de brug verdedigen en een tiental grensbewakers hadden de opdracht de brug op te blazen bij een oorlogsdreiging met invasie.
Op 10 mei 1940, even voor halfvijf in de ochtend, landt een Duits zweefvliegtuig vlak achter de bunker. Duitse soldaten stormen terug, blazen de bunkerdeur op met een zogenaamde ‘holle lading’ en zuiveren de bunker met handgraten. Slechts twee zwaargewonde Belgische verdedigers overleven de onverwachte aanval. De kanaalbrug die had moeten vernietigd worden door de Belgen ontploft echter niet en het is niet duidelijk waarom. Vermoedelijk hadden de aanvallers de springstof onschadelijk gemaakt, waardoor de brug ongeschonden in Duitse handen valt. Enkele kilometer noordwaarts, in Veldwezelt, speelt zich eenzelfde scenario af, terwijl zuidwaarts, in Kanne, de brug wel tot explosie wordt gebracht door Belgische soldaten. Nog iets verder, in Eben-Emael wordt het onneembaar gewaande Belgische fort op dezelfde eenvoudige maar sublieme wijze met zweefvliegtuigjes in enkele minuten ingenomen. Op die manier begint voor België en met name voor Belgisch Limburg de Tweede Wereldoorlog.

> Een noodzakelijke nieuwe brug

Toch bleef de brug van Vroenhoven niet ongeschonden. Tijdens het terugtrekken in 1944 blazen de Duitsers de brug alsnog op. Gezien de strategische ligging wordt ze onmiddellijk nadien door een voorlopige ‘Bailleybrug’ vervangen en in 1947 volgt een definitieve betonnen reconstructie van de oorspronkelijke kanaalbrug. Ze blijft ruim 60 jaar dienst doen, al blijkt ze na diverse verbredingswerken aan het kanaal een ware flessenhals te zijn voor het almaar toenemende zware scheepsverkeer. Te laag en te smal was de conclusie.
In 2007 ontwierp de firma Ney & Partners een nieuwe stalen brug met een overspanning van bijna 200 meter. Terwijl de brug door de firma De Meyer werd geassembleerd, bleef de oude betonnen brug voortdurend in gebruik. Ook de bunker bleef bewaard, weliswaar iets naast zijn oorspronkelijke plek om geen obstakel te vormen voor het wegverkeer. Toen de oude brug in 2011 uiteindelijk werd afgebroken, werd de nieuwe constructie nauwkeurig en vrij snel op haar definitieve plek geschoven, waardoor de Maastrichterstraat een kaarsrechte weg bleef.

> Bezoekerscentrum WO II

Vandaag is ‘de Brug van Vroenhoven’ opnieuw een bijzondere plek. In het prachtige ezoekerscentrum onder de brug komen twee boeiende verhalen samen: het verhaal van het begin van de Tweede Wereldoorlog en de geschiedenis van het Albertkanaal en de binnenvaart in het algemeen. 

Wie wil weten hoe en waarom de Tweede Wereldoorlog in Belgisch-Zuidoost- Limburg en in Maastricht begon, moet beslist in het brugmuseum zijn. Daar hoor je de verhalen van mensen uit de buurt die het begin van de oorlog meegemaakt hebben… want de Bunker brengt deze opmerkelijke feiten en getuigenissen voor de allereerste keer samen. Je maakt de oorlog mee alsof je er zelf bij was en herbeleeft de cruciale dagen van 10, 11 en 12 mei 1940 toen Duitse paracommando’s de brug veroverden.

> Albertkanaal en binnenvaart

In de ‘Binnenvaart Experience’ krijg je als bezoeker een antwoord op alle vragen die je kunt hebben over kanalen en binnenvaart. Wat vaart en allemaal op onze kanalen? Wat zwemt erin rond? Hoe bouw je een brug? Hoe werkt een sluis? Hoe ziet de stuurhut van een modern binnenschip eruit en zou je zo’n schip zelf kunnen door een sluis loodsen? Met boeiende informatie, verrassende weetjes en veel interactiviteit word je in dit belevingscentrum uitgedaagd om je kennis en kunde te tonen. Onder de brug bevindt zich bovendien een stijlvolle cafetaria, met een unieke locatie voor feesten, vergaderingen en dergelijke. Een prachtig terras biedt je een uitzonderlijk panoramisch uitzicht op het Albertkanaal, terwijl je een drankje en/of hapje nuttigt. Het aangrenzende en unieke amfitheater of ‘outdoor-auditorium’ is dan weer een uitgelezen locatie voor muziek- en theatervoorstellingen en andere evenementen.

> Brug onder Vuur: groots spektakel

Een eerste groot evenement en massaspektakel wordt op 7, 8, 9 en 10 mei gebracht door het Riemsterse theatergezelschap Ozzy.
“Met ‘Brug onder Vuur’ wordt de brug van Vroenhoven letterlijk opnieuw in vuur en vlam gezet” vertelt Ozzy-voorzitter Patrick Janssen enthousiast. “Het wordt een uniek en waardig herdenkingsevenement dat de kleine en grote verhalen van het begin van de Tweede Wereldoorlog, de bange meidagen van 1940, terug tot leven zal brengen. ‘Brug onder Vuur’ wordt een opvoering die – precies 75 jaar na de feiten – al de aanwezigen nog lang zal bijblijven. We doen er alles aan om die woelige periode op een meeslepende en waardige manier terug tot leven te brengen. Het is immers een gevoelig thema waarmee we met het grootste respect zullen omgaan. In onze productie zullen zowel het brede historische kader als de verhalen van gewone mensen aan bod komen. Een verhaal waarbij riend en vijand, drama, vuur, vrede en verbondenheid centraal zullen staan.” 

> Theater Ozzy

Ozzy is met ‘Brug onder Vuur’ niet aan haar proefstuk toe. In haar 25-jarig bestaan bewees de groep met ‘Feega’, ‘Anneke’, ‘Bacchus’, ‘Abraxas’, ‘De Sage van de Biesenburcht’ en ‘Poswick, Oorlogszomer ‘14’ grote producties aan te kunnen. Bij die opvoeringen slaagde het gezelschap erin duizenden toeschouwers op de been te brengen en te boeien.

“Ook nu mikken we – ambitieus als we zijn – op duizenden belangstellenden. De vernieuwde site bij de brug van Vroenhoven – op een boogscheut van Maastricht – is trouwens een prachtlocatie om aan de slag te gaan. Bovendien hebben we met regisseur Johan Gerrits en auteur Christel Clerinx ervaren mensen aan boord gehaald om het geheel op een professionele manier vorm te geven. We werken met honderden acteurs en militaire reenactmentgroepen die de gebeurtenissen van toen terug tot leven zullen brengen. Ook de inbreng van de Nederlandse Compagnie Doedel is erg groot. Zij zorgde in het recente verleden al voor spectaculaire voorstellingen waarin vuur centraal stond. Daarnaast wordt een gelegenheidsorkest samengesteld onder leiding van de plaatselijke dirigenten Wilfried Theunissen en Conrad Onclin, terwijl Belgisch minister van staat en gewezen Navo-baas Willy Claes zal plaatsnemen aan de piano. Ongetwijfeld wordt het een zinderend, beklijvend spektakel” verzekeren PR-man Jan Noelmans en voorzitter Patrick Janssen in koor.

Eddy Vandoren

Foto’s: Jean Geelen en De Scheepvaart

Info en tickets ‘Brug onder vuur’:
www.brugondervuur.be
Voorstellingen: 7, 8, 9, 10 mei 2015 – telkens om 21 uur
Duur: 90 minuten
Tickets: staanplaatsen € 10, zitbanken € 14, tribune € 18
Parking: bewegwijzerd in de buurt en transport met pendelbusjes

Info over de musea ‘Brug van Vroenhoven’ en ‘Binnenvaart Experience’:
www.toerismeriemst.be en www.descheepvaart.be